ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ‘ਚ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਤੋਂ ਪਿਛੜ ਰਿਹਾ

ਆਕਲੈਂਡ (ਐੱਨ ਜੈੱਡ ਤਸਵੀਰ) ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਵਧਦੇ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਉਪ ਸਕੱਤਰ ਵੈਂਗੇਲਿਸ ਵਿਟਾਲਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚਾਲੇ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਰੂਪ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਭਾਰਤ ‘ਚ ਭੇਡਾਂ ਦੇ ਮਾਸ ‘ਤੇ 30 ਫੀਸਦੀ ਟੈਰਿਫ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਭੇਡਾਂ ਦੇ ਮੀਟ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਪਲਾਇਰ ਸੀ,ਇਹ ਟੈਰਿਫ ਬਹੁਤ ਮਾਮੂਲੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਟੈਰਿਫ ਇਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਸਾਡੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸਾਲ ਪਹਿਲੀ ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਟੈਰਿਫ ਮੁਕਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਹੁਣ ਟੈਰਿਫ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਗਭਗ 163 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਭਾਵਨਾ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਹਨ,ਇਨਾਂ ਤੇ ਪਕੜ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਤਤਕਾਲ ਜਰੂਰਤ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੇ ਨਾਲ ਬਰਾਬਰ ਖੜਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਜੂਨ ‘ਚ ਖਤਮ ਹੋਏ ਸਾਲ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਦੋ-ਪੱਖੀ ਵਪਾਰ ਦਾ ਮੁੱਲ 2.93 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਰਿਹਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਕੰਪਨੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ‘ਚ 12ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਆ ਗਈ। ਚੀਨ ਨਾਲ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦਾ ਦੋ-ਪੱਖੀ ਵਪਾਰ 37.84 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦਾ ਸੀ। ਸਿਲੈਕਟ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਬੈਠਕ ਦੌਰਾਨ ਵਪਾਰ ਮੰਤਰੀ ਟੌਡ ਮੈਕਕਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਇਸ ਕਾਰਜਕਾਲ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ (ਐੱਫ. ਟੀ. ਏ.) ਹਾਸਲ ਕਰਨ ‘ਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਆਪਣੇ ਉਪਰ ਲੈਣਗੇ,ਉਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਲਕਸਨ ਤੋਂ ਇਸ ਦੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ । ਇਹ ਟਿੱਪਣੀ ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਪਾਰ ਬੁਲਾਰੇ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਮੰਤਰੀ ਡੈਮੀਅਨ ਓ’ਕੋਨਰ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਆਈ ਹੈ। ਲਕਸਨ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਐਫਟੀਏ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਇਕ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਗੱਲਬਾਤ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਟੌਡ ਮੈਕਕਲੇ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਵਿੰਸਟਨ ਪੀਟਰਜ਼ ਸਮੇਤ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕਈ ਦੌਰਿਆਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਿਆਂ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਧਿਆਨ ਨੂੰ “ਰਣਨੀਤਕ ਤਰਜੀਹ” ਵਜੋਂ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ। ਲਕਸਨ ਨੇ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਲਾਓਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ‘ਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦਾ ਦੌਰਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮੈਕਕਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਵਪਾਰ ਦੇ ਮੋਰਚੇ ‘ਤੇ, ਅਸੀਂ ਵਪਾਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਏ ਹਾਂ, ਇਸ ਲਈ ਲੌਗ ਨਿਰਯਾਤ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ … ਮੈਕਕਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹੋਰ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਹੋਰ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਵਪਾਰ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਿਸ਼ਤਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਹੈ ਜੋ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਵਪਾਰ ਢਾਂਚੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਜੇ ਹੋਰ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਕਿ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਸ ਕਾਰਜਕਾਲ ‘ਚ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਮੈਕਕਲੇ ਨੇ ਲਕਸਨ ਨੂੰ ‘ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਲਈ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ’ ਦੱਸਿਆ। ਮੈਕਕਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਮੇਰੀ ਗਲਤੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਕੰਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਕਤੂਬਰ ‘ਚ ਲਾਓਸ ‘ਚ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਮੋਦੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਦੁਵੱਲੀ ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਕਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਐੱਫਟੀਏ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਉਠਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੋਦੀ ਦੀ ਇਸ ਸੌਦੇ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਦੌਰੇ ‘ਤੇ ਜਾਵਾਂਗੇ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਚੁੱਕਾਂਗੇ। ਪਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਿਤਾਇਆ ਕਿ ਵਪਾਰ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਖੇਤਰ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਅੱਗੇ ਵਧ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਿੱਥੇ ਸਾਂਝੇ ਹਿੱਤ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਇਹ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਆਪਸੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋਵੇਗਾ।