ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦਾ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ‘ਤੇ ਪੈ ਰਿਹਾ ਅਸਰ- ਮਾਹਰ

ਆਕਲੈਂਡ (ਐੱਨ ਜੈੱਡ ਤਸਵੀਰ) ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ‘ਚ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀਆਂ ਲਈ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦਾ ਵਿਜ਼ਿਟ ਵੀਜ਼ਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਚ ਕਾਫੀ ਕਮੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਾਲ 2023-24 ‘ਚ ਆਓਟੇਰੋਆ ‘ਚ ਸ਼ਰਨ ਮੰਗਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ (2,345) 2014-2015 ਤੋਂ ਸਾਲਾਨਾ ਔਸਤ ਨਾਲੋਂ ਪੰਜ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਪਨਾਹ ਮੰਗਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਸੀ, ਜੋ ਲਗਭਗ ਅੱਧੀਆਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਹੀ ਸਨ। ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦਿੱਗਜ ਤੋਂ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 2015 ਤੋਂ ਸਾਲਾਨਾ ਔਸਤ ਨਾਲੋਂ ਲਗਭਗ 20 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਚਲਨ ਨੇ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ ਹੈ। ਸਤੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਇੱਕ ਕੈਬਨਿਟ ਨੋਟ ਵਿੱਚ, ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਮੰਤਰੀ ਏਰਿਕਾ ਸਟੈਨਫੋਰਡ ਨੇ ਸ਼ੱਕੀ ਪਨਾਹ ਮੰਗਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ।
ਸ਼ਰਨ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਵਾਧੇ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਮੌਜੂਦਾ ਵੀਜ਼ਾ ਦੀ ਮਿਆਦ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਰਨ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ‘ਕੋਚਿੰਗ’ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਸਬੂਤ ਹਨ। ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਮ ਵੀਜ਼ਾ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਵਿਜ਼ਿਟ ਵੀਜ਼ਾ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜਾਇਜ਼ ਯਾਤਰੀਆਂ ‘ਤੇ ਪਨਾਹ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਦੇ ਅਣਚਾਹੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵਧ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ ਲਈ ਵਿਜ਼ਿਟ ਵੀਜ਼ਾ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਸਬੰਧ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2014 ਤੋਂ 2023 ਦਰਮਿਆਨ ਭਾਰਤ ਤੋਂ 10 ‘ਚੋਂ 9 ਵਿਜ਼ਿਟ ਵੀਜ਼ਾ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ 10 ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਫ 7 ਬਿਨੈਕਾਰ ਹੀ ਵਿਜ਼ਿਟ ਵੀਜ਼ਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕੇ ਹਨ। ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਕੀਲ ਐਲਿਸਟੇਅਰ ਮੈਕਕਲਾਈਮੌਂਟ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿਚ ਵਿਜ਼ਿਟ ਵੀਜ਼ਾ ‘ਤੇ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਸਲ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਸ਼ੱਕੀ ਹੋਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵੀਜ਼ਾ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ ਲਈ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਜਦੋਂ ਬਿਨੈਕਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਹੈ ਜਿੱਥੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਦਾਅਵੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ,” ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦਾ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦਾ ਕੋਈ ਨਾਗਰਿਕ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਸਪਾਂਸਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਵੀਜ਼ਾ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਅਸਲ ਕਾਰਨ ਦੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਚਿੰਤਤ ਹੈ ਕਿ ਬਿਨੈਕਾਰ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿਚ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ‘ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਸਰੋਤਾਂ ‘ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਦਬਾਅ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਕਲੈਂਡ ਸਥਿਤ ਕੀਵੀਆਨਾ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਪਵਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਬਾਰੇ ਅਜਿਹੇ ਸਵਾਲ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿੰਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, “ਪਿਛਲੇ ਸੱਤ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਕਰ ਰਹੇ ਲਾਇਸੰਸਸ਼ੁਦਾ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ, ਮੈਨੂੰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਣ ਵੀਜ਼ਾ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛਾਂ ਮਿਲਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2023 ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੋਂ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 18 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਵੀਜ਼ਾ ‘ਤੇ ਆਏ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਹਫਤੇ ‘ਚ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਪੁੱਛਗਿੱਛਾਂ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰਜ਼ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਲਿਮਟਿਡ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵੰਦਨਾ ਰਾਏ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੇ ਸ਼ਰਨ ਮੰਗਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਨੋਟਿਸ ਲਿਆ ਹੈ। “ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਅਜਿਹੇ ਰੁਝਾਨਾਂ ਨੇ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸਖਤ ਜਾਂਚ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਪਾਵਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਅਖੰਡਤਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਜਾਇਜ਼ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।